Yüce Allah ilâhî kelamında insanı eşrefi mahlûkat olarak yarattığını, insan için gerekli olan her şeyi de onun için var ettiğini dile getirir. Kurân-ı Kerim’de ifade edildiği gibi; insanı yarattı ve onu en güzel kıvama getirdi, ardından akıl verdi, bununla da yetinmedi irade verdi, bununla da yetinmedi elçilerini ve ilâhî hitabını gönderdi. Allah’û Teâlâ kulunu muhatap aldı, onu kelamıyla şereflendirdi ve kulunun iki dünya saadeti için kendisine yol haritası sundu.
Peki, insan daha özelde bu hitaba muhatap olan Müslümanlar ne yaptı? Bugün geldiğimiz noktaya baktığımızda durumumuz hiç de iç açıcı değil… Bunun en büyük sebebi Müslümanların büyük çoğunluğunun ayetleri anlamadan okumayı tercih ediyor olmasıdır… İnsanoğlu, Allah tarafından kendisi için gönderilen yol haritasını anlamadan okuyup durursa kendisine nasıl rehberlik edeceğini düşünüyor? Bu mümkün mü? Ki ayet-i kerimelerde onlarca kez bunun üzerine “tefekkür etmez misiniz?” veyahut “akletmez misiniz?” Kazananların azınlık olacağını ve bunların da (ulu’l- Elbab) akledenler olacağını söyleyip dururken!..
Rabbimiz Müzzemmil sûresi 4. ayette “ve râttili-l kûr’ane târtile” bu ilâhî hitabı ağır ağır düşüne düşüne oku buyuruyor. Tertil üzere; düşüne düşüne, anlaya anlaya. Peki biz ne yaptık? Tecvid’li okumaya önem verdik. Mahreçler tam çıkmalı, uzatmalar tam yapılmalı idi. Bundan sonraki adım makamlı okumak. Bunun için yarışmalar dahi düzenlendi. Ama Rabbimizin bizden istediği bu değildi. Ayetlerde sık sık dile getirilen tefekkür (düşünmek), tezekkür (bunu dile dökmek, zikretmek), teakkul (akletmek) ve tedebbür (tedbir üretmek). Şimdi anlaşıldı mı biz neden bu hale geldik. Çünkü biz ayetleri anlaya anlaya, düşüne düşüne, üzerinde dura dura okumadık. Böyle olunca tefekkür etme gereği duymadık, tefekkür etmeyince insanoğlu tezekkür de etmez, teâkkul de etmez. Dolayısıyla geleceğe dair bir tedbirde üretmez oldu. Bu nedenle kimseye pek bir faydası ve dahi zararı dokunmayan bir iman sahibi olduk.
Sosyal medyada çokça denk geldiğim bir durumdur. İnsanlar şöyle paylaşımlarda bulunuyor; Bu gece Filistin’in kurtuluşu için Fetih sûresi okuyoruz veya hatim indiriyoruz, hemen ardından şöyle paylaşımlar yapıyorlar; 5 hatim oldu, 10 hatim oldu… Şükürler olsun diye! Veyahut hasta bir kardeşimiz için 41 Yasin okuyoruz. Şimdi hemen din kardeşlerimizden bazısı beni topa tutacak. Siz ne diyorsunuz okumasınlar mı? Tabii ki okusunlar, ellerinden düşürmesinler. Ama güzel kardeşim Kur’an’ın neresinde Fetih sûresini bilmem kaç kere okuyarak ya da hatimler indirerek mustaz’afları (ezilenleri) kurtaracağını yazıyor? Ya da hasta birinin şifa bulacağı? Biz Müslümanlar ne zaman bu hale geldik? Allah’ın bize göndermiş olduğu ilâhî rehber elimizde ve okuyup dururken nasıl olur da elimizdeki hitaptan bihaber olduk? Bizimki bir uyku hali olsa gerek ama farklı bir uyku kendimizi ayık zannederken uyuyormuşuz meğer! Şeytan bize doğru yolda olduğumuzu telkin ederek bizi tongaya düşürmüş meğerse! Bizler de elimizde Kur’an, dilimizde Allah kelâmı, namazımız, orucumuz, zekâtımız “Elhamdülillah Müslümanız” diye geçinip gidiyoruz…
Bakınız tam da yeri gelmişken bunu açıklayan ayeti kerimeyi de birlikte okuyalım. يَٓا اَيُّهَا النَّاسُ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيٰوةُ الدُّنْيَا۠ وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللّٰهِ الْغَرُورُ “Ey İnsanlar! Şüphesiz Allah’ın sözü gerçektir. Bu dünya hayatı sizi aldatmasın. Şeytan da sizi Allah ile aldatmasın!” (Fatır /5) İbareye bakar mısınız? Şeytan da sizi Allah ile aldatmasın diyor. Ne vahim bir durum, çoğu zaman Müslümanların şeytan tarafından aldatılışının ne şekilde olduğunu da Rabbimiz burada dile getiriyor. Şeytan bir Müslümana ne şekilde yaklaşacağını çok iyi biliyor. Bakın şeytan Allah ile aldatıyor Müslümanı, yani, Allah affedicidir, Allah merhametlidir, nasıl olsa affeder, onca kötülük yapan varken sen ne yaptın ki! Namazını kılıyorsun, orucunu tutuyorsun eh yılda bir de 40/1 zekâtını da vermişsen daha ne olsun!
Bakın ayet çok açık ve net! Rabbimiz, bunu ilâhî hitabıyla bize bildirdi. Peki biz, bir Müslümanın olması gerektiği gibi Şeytan’a ve yandaşlarına karşı teyakkuzda mıyız? Bizler bu ayeti kerime de dile getirilen Rabbimizin bu uyarısını alıp üzerine düşünüp tedbir ürettik mi? Bir diğer ayeti kerimede ise şeytanın sözü şu şekilde naklediliyor;
(Bunun üzerine İblis): “Madem ki, benim yoldan çıkmamı istedin” dedi, “bende, gidip senin doğru yolunun üzerinde onlar için pusuya yatacağım, ve hem açıktan açığa, hem de akılların ermediği yol ve yöntemlerle, sağlarından sollarından sokulacağım onlara: Ve sen onlardan çoğunu nankör kimseler olarak bulacaksın.” (A’raf 7/16-17)
Buradaki detayı es geçmeyelim lütfen, şeytan, Senin doğru yolunun üzerinde onlar için pusuya yatacağım diyor. Senin doğru yolunda oturacağım diyor. Yani şeytanın başka yerde ne işi var tabii ki doğru yolda olmaya çalışanlar için, onları o yoldan saptırmak için çaba sarf edecek, yoksa azgınlar ve sapmışlarla işi yok zaten onlar şeytanın yandaşları, arkadaşları, onlar da bu uğurda çaba sarf ediyor. Ayrıca şeytan kurnaz! Müslümanlara nasıl yaklaşacağını da biliyor. Hakkın içine batılı karıştırıp servis ediyor Müslümana! Müslüman da ilâhî hitabı anlaya anlaya, düşüne düşüne okumadığı için tuzağa düşmesi zor olmuyor.
İnsanoğlu yolculuğa çıkarken dahi yolu bilmiyorsa yol haritasına tabi oluyor, gözünü de dört açıyor ki yanlış yola sapmasın. Ama hem dünya hem de ahiretinin saadeti için Rabbinin kendisine gönderdiği ilâhî hitabı, (yol haritasını) okurken buna gerek duymuyor. Özellikle bir Müslümanın kendisine gönderilmiş ilâhî hitabı anlamadan defalarca okuyup durmasına ne demeli?
Ahirette herkesin yaptığı önüne serildiğinde اِقْرَأْ كِتَابَكَۜ كَفٰى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسيبًا “Kulum oku amel kitabını bugün hesaba çekici ve sorgu hakimi olarak kendi nefsin sana yeterlidir buyurulacaktır. Evet bugün Hesap görmek için sen sana yetersin”. (İsrâ 17/14) Yaşantımız gözlerimizin önüne serildiğinde eyvahlar edip duracağız; وَوُضِعَ الْكِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمينَ مُشْفِقينَ مِمَّا فيهِ وَيَقُولُونَ يَا وَيْلَتَنَا مَا لِ هٰذَا الْكِتَابِ لَا يُغَادِرُ صَغيرَةً وَلَا كَب۪يرَةً اِلَّٓا اَحْصٰيهَاۚ وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًاۜ وَلَا يَظْلِمُ رَبُّكَ اَحَدًا۟ Ve (o Gün, herkesin dünyada yapıp ettiklerine dair) sicil(ler) önlerine konduğunda, suçluların orada (yazılı) olanlardan irkildiklerini görürsün; “Vah bize! Nasıl bir sicilmiş bu! Küçük, büyük hiçbir şey bırakmamış, her şeyi hesaba geçirmiş!” derler. Ve yapıp ettikleri her şeyi (kaydedilmiş olarak) önlerinde bulurlar ve Rabbinin kimseye haksızlık yapmadığını (anlarlar). Kehf/49)
Evet, aslında âyeti kerimeler birbirini tefsir ediyor. Yeter ki insan Rabbinin ilâhî hitabını anlayarak ve onu hayatına aktarmak için okusun… Rabbim işte o vakit ilâhî kelamını yüreklerimize indirir. İşte o gün bizim kadir gecemiz olur. Rabbim, ilâhî hitabının kadrini bilenlerden eylesin bizi! Âhirette herkesin sicili önüne serildiğinde mutlulukla okuyanlardan, kazananlardan olmak dileğiyle!