Budak ayrıca beyan dolayısıyla cezai işleme maruz kalmamak için, bu tarihe kadar beyanlarını yapmaları vatandaşlarımızın yararına olacağını açıkladı. Budak ev ve iş yeri sahiplerinin sorun yaşamamaları için kira gelirlerini doğru bilgi ve zamanında beyan edilmesi gerektiğini açıkladı. Budak açıklamasına şöyle devam etti “Mesken kiralamalarından 3 bin 300 TL’nin üzerinde, işyeri kiralamalarından ise 27 bin TL’nin üzerinde gelir elde edenler, Gelir vergisine tabi tutulmakta ve Beyanname vermek zorundadırlar.”
Budak konuyla ilgili olarak açıklamasına şöyle devam eti; “İçinde bulunduğumuz yılın Mart ayı içerisinde (1 Mart – 25 Mar 2015) kira gelirlerinin bildirim veya beyanı açısından bazı özellikli durumlar bulunmaktadır. Buna göre:
•Kira gelirlerinin beyanı açısından ille de gayrimenkulün tapusunun malike ait olması gerekmez. Bazı hallerde gayrimenkul kira gelirini elde eden kişi tapu sahibi olmasa bile malik gibi hareket ediyor ise bu kişi elde ettiği kira gelirini Mart ayı içerisinde vergi dairesine beyan etmek zorundadır. Örneğin, bir gayrimenkulün tapusu mevcut değil ise bu gayrimenkul için malik gibi hareket eden kimse elde etmiş olduğu kira gelirini beyan edebilir. Örneğin, yine bir gayrimenkulün tapusu henüz çıkmamış ise tapu tahsis belgesi gibi bir belgeyle malik gibi tasarrufta bulunan kimse tarafından GMSİ beyanı yapılabilir.
•Kira gelirleri ile ilgili beyannamelerin 3568 sayılı yasaya göre unvan almış meslek mensupları tarafından elektronik ortamda yollanılması mümkündür. Veya söz konusu beyannamelerin kağıt ortamda düzenlenip, elden vergi dairesine verilebileceği gibi posta kanalıyla taahhütlü olarak yollanması mümkündür. Vergi ödemelerinin birinci taksiti 31 Mart olup, diğer İkinci taksiti ise, 31 Temmuz 2015 tarihine kadar ödenebilir.
•Tahsil edilmemiş kira gelirinin beyanı yapılmaz. Gerek iş yerleri olsun ve gerekse konut olarak kiraya verilen binalarda nakden veya hesaben tahsil edilmemiş olan kira gelirleri beyan edilmez. İstisna sınırlarının altında kalan kira gelirleri için beyanname verilmez. Bu sınır, 2014 yılı için konut kira gelirlerindeki istisna tutarı 3.300 TL’dir. İşyerleri için ise vergi kesintisi yapılandan brüt tutarı 2014 yılı için 27.000.-TL’dır.
•Aile bireylerinin tek tek elde ettikleri kira gelirleri kendi adlarına kişisel olarak beyan edilecektir. Konut kira gelirlerinde ki istisna tutarı her bir birey için ayrı ayrı olmak üzere 3.300 TL’dir. Öte yandan, konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez veya noksan beyan edilirse 2014 yılı için 3.300 TL’lik istisnadan faydalanmak mümkün değildir. Ayrıca, elden edilen konut kira gelirlerinin istisna haddinin altında kalmasında ise, söz konusu kazanç ve iratların toplamı GVK 103. Maddede yer alan tarifenin 3. Diliminde ücretler için belirlenen tutarı yani 94.000 TL’yi aşsa dahi söz konusu konut kira gelirleri için beyanname verilmeyecektir. Yine, GVK’nun 103. Maddesinde yer alan tarifenin 3. Diliminde ücretler için tespit edilen tutarın 94.000 TL’nin üzerinde ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı veya diğer kazanç ve irat elde etmesi halinde 3.300 TL’lik istisnadan yararlanmak mümkün değildir.
•Boş kalan dükkân veya konutlar için kira geliri elde edilmediği için beyanname verilmesi söz konusu değildir. Aynı şekilde boş tutulan iş yerlerinde çöp vergisi tahakkuk ettirilmez.
•Bir konutun mülk sahibinin annesi, babası, büyükannesi, büyükbabası veya çocuklarına, torunlarına veya kardeşlerine sadece oturmak için ayrılırsa emsal kira bedeli hesaplanarak matraha eklenmeyecektir.
•GVK’nun 73’üncü maddesinde düzenlenen emsal kira bedeli, kiraya verilen mal ve haklardan elde edilmesi gereken asgarî kira bedelinin tespiti ve bu bedelinin mükellefler tarafından yapılacak beyanında bildirilmesi esasına dayanır. Burada amaç, gerçek kira bedelinin tespit edilememesi veya gerçek kira bedelinin bilerek az beyan edilmesi halinde vergilendirilecek geliri tespit etmektir. Buna göre bir konutun bedelsiz olarak kiraya vermesi halinde GVK’nun 73’üncü maddesine göre vergi değerinin %5’i yıllık kira geliri olarak dikkate alınacaktır.
•İş yeri kira gelirlerinin tutarı ne olursa olsun mutlak surette banka sistemi üzerinden yada PTT kanalıyla ödenmesi zorunludur. Bu ödeme sistemine dikkat etmeyenler için özel usulsüzlük cezası tatbik edilir. (bkz. VUK Mük. Md. 355) (bkz. GVK GT-422 seri nolu tebliği ile kesilecek cezanın üst sınırı 940 TL’dir) Konutlar için ise elde edilen kira tutarı 500 TL’nin üzerinde ise bu ödemelerde yine banka sistemi üzerinden yapılması zorunludur (GVK GT-Seri No 268).
•Kira olarak doğan alacağın başka bir kişiye temlik edilmesi veya kiraya verenin kiracısına olan bir borcu ile takas olunması halinde tahsil koşulu realize olmuş sayılır. Uygulamada : ‘Para faizsiz, tarla icarsız’ usulü ile yapılan işlemlerde de karşılıklı menfaatler dikkate alınarak kira gelirlerinin emsal kira bedeline göre hesaplanıp beyan edilmesi zorunludur. Burada kira alacağının temlikine karşılık olarak herhangi bir değer alınıp alınmadığı, yani temlikin ivazlı veya ivazsız olması önem arz etmez. Elde edilen gelirin tümünün bağışlanması durumunda (İvazsız olması) durumu değiştirmez. Keza, temlikin ivazlı olması halinde de alacağın tahsil edilmiş olması şart değildir.
•Küçük ve kısıtlıların mükellef olması halinde bunların GMSİ beyanları veli, vasi veya kayyım tarafından imzalanarak verilir. Mal ve haklara hisseli olarak ortak olması durumunda her ortak kendi hissesine karşılık gelen GMSİ beyanını kişisel olarak verecektir.”