Çocukken bayram sabahı erken kalkardık. Giyilecek kıyafetler bir gece öncesinden ütülenmiş, ayakkabılar ayak ucuna dizilmiş olurdu. O sabah evdeki her ses, her koku, her dokunuş ayrı bir heyecan taşırdı. Annem mutfağın telaşında, babam kahvaltı sofrasının etrafında sessizce bir dua mırıldanırdı.
O zamanlar bayramın tek anlamı “sevinçti”.
Ama artık içimden bayram demek gelmiyor.
Çünkü bayram, sadece sevinç değilmiş.
Bayram aynı zamanda vicdanın imtihanıymış.
Bugün Gazze’de çocuklar sabah ezanına füzeyle uyanıyor.
Bir baba, elinde oğlunun ayakkabısıyla hastane koridorunda koşuyor.
Bir anne, Kurban Bayramı’nda kendi evladını kefene sarıyor.
Ve dünya, sadece izliyor.
Kurban Bayramı nedir bizce?
Alınan etin en yağlı yerini misafire ayırmak mı?
Yoksa kurban kesip “dinî vecibe”yi yerine getirmiş olmanın rahatlığı mı?
Hayır.
Kurban, teslimiyettir.
İbrahim’in canı gibi sevdiği İsmail’i Allah için teslim edebilmesidir.
Ama biz bugün kurbanı etle, dini şekille sınırladık.
Ruhu unuttuk.
İsmail’i unuttuk.
Bugün bizim “İsmail’imiz” kim?
Bir futbolcu mu?
Bir dizi karakteri mi?
Bir sosyal medya fenomeni mi?
Bizim gerçek İsmail’imiz; sokakta ayakkabı boyayan Suriyeli çocuk, aç karnına bayrama uyanan Diyarbakırlı bir aile, Filistin’de evi başına yıkılmış Yusuf’tur.
Ve biz bu İsmail’leri görmezden geldik.
Bayramı sadece “kendi etrafımıza” indirgedik.
Eskiden bayram, sadece tatil değil; bir toplumsal sözleşmeydi.
Küslüklerin bittiği, helalliklerin alındığı, dargın gönüllerin sarıldığı bir andı.
Ama artık insanlar mezarlıklara değil, AVM’lere gidiyor.
Dedeler torunlarını beklemiyor, torunlar dijital ekranlarda kaybolmuş.
Kardeşler birbirine bayram mesajı yerine banka dekontu atıyor: “Senin payını da kestik.”
Giderek aile çözülüyor, akrabalık zayıflıyor, komşuluk bitiyor.
Ama farkında mıyız bilmiyorum; bu çözülme, sadece sosyal değil, ahlaki bir yıkımdır.
Bu topraklar bayramı en güzel yaşayan coğrafyalardan biriydi.
Bayrakla sarılan şehit cenazelerinde “kurban”ın ne olduğunu öğrenmiştik.
Ama şimdi kurban, yoksula verilecek etten ibaret zannediliyor.
Oysa gerçek kurban; egoyu kesmektir, kibri boğazlamaktır, bencilliği feda etmektir.
Gazze’ye sadece üzülmekle kalıyorsak, yetmez.
Daha fazlası gerek.
Bayram, sadece kendi ailemizin yüzü güldüğünde değil;
mazlumun yüzü güldüğünde bayram olur.
Bayrak…
Hani asarken bile bir duraklıyoruz ya.
İşte o duygu hâlâ bizde bir şeyin yaşadığını gösteriyor.
Bayrak bir kumaş değildir.
Her dalgalanışında bize, “Bir zamanlar sen Kudüs’ün hamisiydin” diye fısıldar.
Bir zamanlar Halep’te, Musul’da, Trablusgarp’ta bayram namazı bizimle kılınırdı.
Bugün ise yalnızca bizim minarelerimizde tekbir yükseliyor.
Ama gökyüzüne baksak, biliriz:
Onlar da aynı Allah’a dua ediyor.
İsyan etmiyorum.
Sadece hatırlatıyorum:
Bayram bir aynadır.
O aynada kendi yüzümüzü değil, ümmetin halini görüyorsak; işte o zaman gerçekten yaşamışızdır o bayramı.
O yüzden bu bayram…
Kendimize değil, başkasına sarılalım.
Soframızda bir eksik olsun ama gönlümüzde bir fazlalık bulunsun.
Çocuklarımıza, “Bu bayram niye farklıydı?” diye sordurtalım.
Çünkü onları artık sadece oyuncakla değil; vicdanla büyütmeliyiz.
Unutmayın:
İsmail’ler hâlâ aramızda.
Belki ağlıyor, belki susuyorlar.
Ama biz fark edersek, bu bayram gerçekten bayram olur.